De ‘tegenwind’ van stikstof
Februari 2020 was met de stormen Dennis, Ciara en Ellen op zijn minst onstuimig te noemen. Ook de stikstofcrisis zorgt voor onstuimige situaties en stormt nu al geruime tijd over Nederland. We raken er niet over uitgesproken, maar wat is nu concreet het effect voor de bouwsector? Kunnen bouwprojecten doorgang vinden en welke eisen zijn daaraan verbonden?
In Nederland wordt meer stikstof uitgestoten dan goed is voor mens en natuur. Dit overschot aan stikstof veroorzaakt in de natuur veel problemen. Zo zorgt het stikstofoverschot ervoor dat natuurgebieden overwoekeren en dat de bodem verzuurt. Beide hebben grote effecten op de ecosystemen, daarom mag de stikstofneerslag (depositie) in Nederland niet verhogen. Een te hoge concentratie van stikstof is daarnaast ook schadelijk voor de mens en kan gezondheidsklachten veroorzaken via lucht, bodem, water en voeding.
Het verbod op extra stikstofemissie geeft voor de bouw een procedureel probleem. De eis voor afgifte van een bouwvergunning is namelijk dat de stikstofdepositie niet groter is dan 0,00 in de nabij gelegen natuurgebieden de zogenoemde Natura 2000 gebieden. De waarde van 0,00 is de laagst meetbare waarde en wordt daarom uitgedrukt in 0,0049 mol/he/jr. Op gebouw/projectniveau is deze waarde bijzonder laag. Projecten met grotere afstand tot natuurgebieden of waar de waarde kleiner is dan de grenswaarde, kunnen een bouwvergunning verkrijgen.
De stikstofdepositie wordt bepaald door middel van de AERIUS rekenmodule. Deze rekenmodule neemt alle factoren die verantwoordelijk zijn voor de stikstofdepositie mee en berekent de effecten op omliggende natuurgebieden. Hoe dichter het project bij een gevoelig natuurgebied ligt hoe lastiger het is om aan de grenswaarde te voldoen. In de onderstaande grafiek wordt de stikstofemissie van een indicatief project weergegeven. De emissie wordt vooral veroorzaakt door het verwarmen (uitgaande van gas), vervolgens de gehele bouwfase (waarbij materieel op de bouwplaats maatgevend is) en als laatste door transport in de gebruiksfase, waarbij bij dit project personenvervoer maatgevend is.
Bij een project is het belangrijk om te streven naar een zo’n laag mogelijke stikstofemissie. Als eerste is het goed om te kijken naar een praktische oplossing; namelijk het aanpakken van de bron van stikstof. Belangrijkste is daarbij ‘Gasloos’. Verder kan het bereikt worden door bijvoorbeeld de inzet van elektrisch vervoer, elektrisch materieel en het verminderen van transportbewegingen. Indien de stikstofdepositie na de aanpassingen nog steeds hoger is dan de grenswaarde, dan zijn er maatwerkoplossingen mogelijk, waarmee alsnog een bouwvergunning verkregen kan worden.
Het stikstofprobleem heeft nog veel voeten in de aarde en er zal veel moeten gebeuren om de uitstoot naar beneden te brengen. Dat zit niet alleen bij ons als bouwsector, maar we kunnen daar niet op wachten. Een vergunning krijgen binnen de regels is echter mogelijk, maar maatwerk is dan vaak nodig.
De stikstof storm lijkt voorlopig nog niet te gaan liggen, maar wie de wind als tegenwind ervaart, loopt misschien wel de verkeerde kant op.
Voor meer informatie over stikstof en AERIUS-berekeningen neem dan contact met ons op.
