Herbestemmingen van materialen

Mieke van den Berg – student van de Universiteit Twente – heeft de afgelopen maanden haar Bacheloropdracht Industrieel Ontwerpen bij TRAJECT uitgevoerd.

Samenvatting scriptie
In de bouw is bewustwording van het belang van circulair gebruik van materialen ontstaan. Dit betekent hergebruik, upcyclen of recyclen van materialen die anders weggegooid en verbrand zouden worden. In deze bewustwording spelen verschillende partijen een rol en wordt circulair gebruik van materiaal een steeds meer geaccepteerde en ontwikkelde manier om duurzame gebouwen te bereiken.

In het nieuwbouw project dat TRAJECT uitvoert in opdracht van STIP Hilversum wordt de Sterrenschool in Hilversum gebouwd met circulariteit als middel om duurzaamheid te bereiken. In opdracht van TRAJECT wordt onderzoek gedaan naar mogelijkheden van circulair gebruik van materiaal.

Dit wordt allereerst gedaan door de situatie te analyseren. Door een ontwerpproces te doorlopen met circulair te gebruiken materialen kan een beeld geschapen worden van wat mogelijk is. Het bouwproces heeft verschillende fasen, waarin het belangrijk is om het einddoel, een duurzaam gebouw, in gedachten te blijven houden en de focus van de verschillende partijen daarop te houden. De doelgroep is de gebruiker van het gebouw, wat in dit geval leerlingen en leerkrachten zijn. Ook de doelgroep moet meegenomen in het ontwerp.

Er zijn veel spelers op de markt van circulaire bouw en circulaire economie. Architecten, aannemers, adviesbureaus, opdrachtgevers zijn partijen in de bouwsector die invloed hebben op de bouw van een gebouw. In de circulaire economie, naast de bouwsector, zijn veel netwerkbedrijven en organisaties die de circulaire economie willen bevorderen.

Het ontwerp van de architect biedt mogelijkheden voor gebruik van circulaire materialen voor in het schoolgebouw. Daarnaast biedt het huidige schoolgebouw veel materialen die circulair gebruikt kunnen worden. Vanuit deze materialen en locaties worden ideeën gegenereerd, waarbij ontwerprichtlijnen gebruikt worden. Deze ontwerprichtlijnen zijn gebaseerd op de bevordering van circulariteit en volgen uit de analyse.

De ideeën worden beoordeeld aan de hand van criteria. Deze zijn gebaseerd op circulariteit en zijn beoordeeld. Aan de hand van deze schatting zijn drie concepten vastgesteld die uitgewerkt zijn. Deze drie concepten hebben een verschillende mate van circulariteit.

Het eerste concept is upcyclen van materiaal waarbij de originele functie van het materiaal niet herkenbaar is. Het tweede concept is upcyclen van materiaal waarbij de functie nog herkenbaar is, maar het de functie niet bezit in het concept. Het laatste concept is hergebruik, waarbij de materialen herkend kunnen worden als materiaal uit het oude schoolgebouw. Door drie verschillende gradaties van circulair gebruik van materiaal uit te werken wordt een duidelijk beeld gevormd hoe materiaal circulair gebruikt kan worden.

Het product dat ontwikkeld wordt is gekozen op basis van een overweging wat het meest op zal leveren voor het project van de nieuwbouw van de Sterrenschool. Doordat het een project is met een gering budget, zal de beste toevoeging aan het gebouw een product zijn dat hoe dan ook nodig is. Zo levert het onderzoek een product op dat materiaal bespaart en materiaal gebruikt uit het oude schoolgebouw. Het product dat hieruit volgt is een garderoberuimte voor jassen en tassen voor leerlingen, dat gemaakt wordt van materiaal afkomstig uit het oude schoolgebouw.