VAREX Imaging is de marktleider op het gebied van de productie van röntgenbuizen en toebehoren voor de industriële en medische sector. In Doetinchem wordt de nieuwbouw gerealiseerd van het nieuwe hoofdkantoor en de productie- en opslagfaciliteiten voor VAREX Imaging. In opdracht van KlaassenGroep verzorgt TRAJECT Adviseurs & Managers het installatietechnische advies voor zowel de gebouwgebonden installaties als voor de gebruikersinstallaties.

De installaties en het gebouw zijn optimaal ontworpen binnen de kaders van flexibiliteit, duurzaamheid en comfort. De kantoor- en productielocatie hebben in de gebruiksfase een zeer hoog comfort, overeenkomende met klimaatklasse B. Voor een productielocatie is dit een conditie die zelden wordt gerealiseerd. In de productielocatie zijn daarbij in verband met het productieproces nog een aantal specifieke ruimten opgenomen met aanvullende eisen ten aanzien van temperatuur, luchtvochtigheid en regelbaarheid. Het gebouw met de daarin opgenomen installaties zijn energieneutraal ontworpen (EPC=0).

Februari 2020 was met de stormen Dennis, Ciara en Ellen op zijn minst onstuimig te noemen. Ook de stikstofcrisis zorgt voor onstuimige situaties en stormt nu al geruime tijd over Nederland. We raken er niet over uitgesproken, maar wat is nu concreet het effect voor de bouwsector? Kunnen bouwprojecten doorgang vinden en welke eisen zijn daaraan verbonden?

In Nederland wordt meer stikstof uitgestoten dan goed is voor mens en natuur. Dit overschot aan stikstof veroorzaakt in de natuur veel problemen. Zo zorgt het stikstofoverschot ervoor dat natuurgebieden overwoekeren en dat de bodem verzuurt. Beide hebben grote effecten op de ecosystemen, daarom mag de stikstofneerslag (depositie) in Nederland niet verhogen. Een te hoge concentratie van stikstof is daarnaast ook schadelijk voor de mens en kan gezondheidsklachten veroorzaken via lucht, bodem, water en voeding.

Het verbod op extra stikstofemissie geeft voor de bouw een procedureel probleem. De eis voor afgifte van een bouwvergunning is namelijk dat de stikstofdepositie niet groter is dan 0,00 in de nabij gelegen natuurgebieden de zogenoemde Natura 2000 gebieden. De waarde van 0,00 is de laagst meetbare waarde en wordt daarom uitgedrukt in 0,0049 mol/he/jr. Op gebouw/projectniveau is deze waarde bijzonder laag. Projecten met grotere afstand tot natuurgebieden of waar de waarde kleiner is dan de grenswaarde, kunnen een bouwvergunning verkrijgen.

De stikstofdepositie wordt bepaald door middel van de AERIUS rekenmodule. Deze rekenmodule neemt alle factoren die verantwoordelijk zijn voor de stikstofdepositie mee en berekent de effecten op omliggende natuurgebieden. Hoe dichter het project bij een gevoelig natuurgebied ligt hoe lastiger het is om aan de grenswaarde te voldoen. In de onderstaande grafiek wordt de stikstofemissie van een indicatief project weergegeven. De emissie wordt vooral veroorzaakt door het verwarmen (uitgaande van gas), vervolgens de gehele bouwfase (waarbij materieel op de bouwplaats maatgevend is) en als laatste door transport in de gebruiksfase, waarbij bij dit project personenvervoer maatgevend is.

Parijs akkoord, Green Deal, Greta Thunberg, verduurzaming en de energietransitie zijn dagelijks in het nieuws, het kan dus niet anders dat Nederland heel druk bezig is met het verminderen van CO₂-uitstoot. Daarnaast heeft de Hoge Raad 20 december uitspraak gedaan in de Urgenda Klimaatzaak; De Nederlandse staat moet een CO₂-reductie van 25% bewerkstelligen in 2020. Maar hoe staat de Nederlandse CO₂ reductie er anno eind 2019 eigenlijk voor en zijn we goed bezig?

Om de doelstellingen uit het klimaatakkoord en de Urgenda klimaatzaak te behalen, zal er vaart gezet moeten worden aan de vermindering van de CO₂-uitstoot. Want op basis van de meest recente gegevens (2018) van de Rijksoverheid stoot Nederland jaarlijks 14,5% minder CO₂ (en equivalenten) uit ten opzichte van 1990. Dit is een flink verschil met de 25% die Urgenda heeft afgedwongen.
Dit terwijl de economie groeit en de vraag naar nieuwbouw van woningen nog steeds uitermate hoog is. De rijksoverheid geeft aan dat om het woningtekort op te lossen er in de periode van 2019-2024 jaarlijks 75.000 woningen moeten worden gerealiseerd. Met de wetenschap dat ieder huishouden jaarlijks ongeveer 8 ton aan CO₂-uitstoot aan (onder andere) energie en vervoer, lijkt een vermindering een steeds groter wordende uitdaging.

De behoefte aan nieuwe woningen lijkt dus haaks te staan op de noodzaak tot vermindering van CO₂-uitstoot, maar dit hoeft niet zo te zijn. Door positief te bouwen kunnen we de negatieve gevolgen van CO₂-uitstoot aanpakken. Positief bouwen is het bouwen zonder CO₂-uitstoot. Positief bouwen is geen drempel die genomen moet worden, maar een (nieuwe) weg met (nieuwe) kansen. Het vergroot de waarde van een gebouw en zorgt ervoor dat we door kunnen blijven groeien zonder geremd te worden door CO₂-uitstoot.

Een onderdeel van positief bouwen is het materiaalgebruik van de bouw. Door het gebruik van circulaire en natuurlijke materialen zoals hout wordt de CO₂-uitstoot verminderd. Ook het gebruik van groen in bijvoorbeeld daken zorgt ervoor dat er actief kan worden bijgedragen aan de vermindering van CO₂-uitstoot. Met positief bouwen gaan we vol goede moed het nieuwe decennium in. Want de grootste bijdrage die wij kunnen leveren, is geen bijdrage aan de CO₂-uitstoot.