Om het ambitieniveau van nieuwbouwprojecten te kunnen vaststellen, is het belangrijk om het nut en de noodzaak van de BENG eisen en normen te begrijpen. In de praktijk merken we vaak dat opdrachtgevers van nieuw te bouwen projecten onvoldoende beseffen wat de BENG norm inhoudt, maar óók wat dit betekent voor het vaststellen van de ambities en de consequenties voor het ontwerp.

BENG is veel complexer ten opzichte van de EPC, want het bestaat niet uit 1 indicator maar uit 3 of 4. Met name BENG 1 maakt het ingewikkeld om de vereiste norm of de gewenste score te bepalen en te behalen (dit in het geval wanneer u als opdrachtgever verder wenst te gaan dan de eis).

We geven eerst een korte uitleg over de BENG en vervolgens zoomen we in op BENG 1, waar veelal de hiaten zitten om tot een goed voorbereid ontwerpproces te komen.

BENG (Bijna Energie Neutraal Gebouw) kent 3 niveaus waarop wordt getoetst:

BENG 1: puur bouwkundig, de energiebehoefte voor verwarming & koeling van een gebouw.

BENG 2: Totale energiebehoefte op basis van het installatieconcept, waarbij wordt gecompenseerd met:

BENG 3: aandeel hernieuwbare energie.

TO_juli: geldt uitsluitend voor nieuwbouwwoningen, indicatie voor oververhitting.

BENG 1 is afhankelijk van de vormfactor. Dit is een maat voor de compactheid van het gebouw, maar ook van de bouwwijze en thermische massa. In een heel vroege fase kan er nog geen antwoord worden gegeven op de vraag: wat is de BENG-eis voor mijn gebouw? Omdat hiervoor de vormfactor berekend moet worden. Om deze te berekenen moeten de warmteverliesoppervlakte en de gebruiksoppervlakte per gebruiksfunctie al bekend zijn. Deze worden doorgaans pas in een later stadium bepaald.

Als/Ag = vormfactor

Belangrijk is de vormfactor! De vormfactor is zeer bepalend voor BENG 1, zowel voor de hoogte van de eis als de behaalde score op de indicator. In bijgaande afbeelding is te zien dat vormen met veel ‘uitsteeksels’ een ongunstige invloed hebben op de BENG 1 score, terwijl compacte bouwvormen een gunstige invloed hebben.

Het is dus de kunst om de principes van een hoge compactheid/lage vormfactor te volgen. Dit is waar de uitdaging ligt voor de architect: het ontwerpen van een gebouw met hoge architectuurwaarde en lage BENG score. Voor u als opdrachtgever, architect en adviseur is het noodzakelijk en een must om de BENG eisen te begrijpen, zodat passende ambities voor (nieuw)bouwprojecten worden geformuleerd.